Proces mieszania się ludności i kultur, który charakteryzował wyspy po podboju dał w rezultacie współczesne społeczeństwo kanaryjskie.
Na wyspy przybyli imigranci z Europy natomiast Kanaryjczycy emigrowali do Ameryki Południowej do czego w niektórych momentach historii byli zmuszani. Do potomków Guanczów dołączyli w dużej ilości Portugalczycy oraz osadnicy pochodzący z Kastylii, którym nadano prawo do ziemi. Przybyli również Normandczycy, Berberowie z północnej Afryki, czarni niewolnicy, którzy zostali przywiezieni do pracy na plantacjach cukru, Żydzi, kupcy genueńscy, flamandzcy, angielscy i wielu innych. Ta mieszanka ludności i kultur połączyła się i została podporządkowana prawom i instrukcjom rządów Kastylii oraz katolickim praktykom religijnym.
Pierwsza diecezja na Wyspach Kanaryjskich powstała w Las Palmas na Gran Canaria. Funkcjonowała jako jedyny ośrodek w hierarchii kościelnej aż do utworzenia diecezji kościelnej na Teneryfie w 1819 roku, gdzie powstało pierwsze sanktuarium mieszczące się w Jaskini Achbinico w Candelarii.
Gospodarka na wyspach opierała się, poza produktami rolnymi i hodowlanymi na własny użytek, na wytworze produktów eksportowych takich jak: orchilla (roślina używana jako barwnik), wino i cukier trzcinowy, którego uprawę wprowadzono na początku XVI w. Ten ostatni stał się najważniejszym produktem eksportowym Wysp Kanaryjskich. Powstała konkurencja na rynku cukrów w Indiach będzie później jednym z powodów upadku tej uprawy na wyspach.
Krzysztof Kolumb w podróży, w której odkrył Amerykę zatrzymał się na wyspach, a konkretnie na Gran Canarii. Jego statek La Pinta dobił do brzegu w celu naprawienia steru i wymiany ożaglowania. Z Gran Canarii wraz z załogą przepłynął na sąsiednią wyspę Gomerę skąd w 1492 roku z portu San Sebastian de La Gomera rozpoczął swoją pierwszą podróż do Ameryki.
Tak właśnie Wyspy Kanaryjskie stały się portem pośrednim w wyprawach odkrywczych i handlowych do Nowego Świata. Faktycznie, w owych czasach były wyjątkiem w handlu z Ameryką, na który monopol posiadała korona hiszpańska. Stąd wypływały do ameryki statki wiozące produkty z przemytu europejskiego oraz produkty typowo wyspiarskie, wśród których główną rolę odgrywało wino. Przeistoczyło to wyspy i ich porty w węzły handlowe między dwoma brzegami Atlantyku.
Z drugiej jednak strony Wyspy Kanaryjskie stały się strefą grabieży piratów i korsarzy. Godnym wymienienia jest atak, podjęty przez admirała Horatio Nelsona 25 lipca 1797 roku na Santa Cruz, w którym to ataku stracił swe prawe ramię. Obrona prowadzona przez generała Gutierrez odniosła zwycięstwo.
Po kryzysie cukru następuje etap rozwoju uprawy winorośli w połączeniu z produkcją wina. Kanaryjskie wino małmazja cieszyło się dużym popytem w Anglii, a na handlu z tym krajem opierała się ekonomia archipelagu aż do XVIII wieku. Natomiast relacje handlowe z Hiszpanią były skąpe co wynikało z braku komplementarności (uzupełniania się) między gospodarkami archipelagu i półwyspu.